สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ในมิติการเมืองการปกครองมุมมองของนักวิชาการ

มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา

คลิบวิดีโอ

วิภัส เลิศรัตนรังษี

2566-07-24

หนังสือมนุษย์ เรื่อง สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) ท่านเป็นบุคคลสำคัญอย่างยิ่งในช่วงเปลี่ยนผ่านการปกครองของสยาม ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 1 ถึงรัชกาลที่ 5 การศึกษาเรื่องราวของท่านช่วยให้เห็นภาพการเมืองที่นำไปสู่การปฏิรูปประเทศในสมัยรัชกาลที่ 5 ได้เป็นอย่างดี
เส้นทางสู่อำนาจ
• เริ่มต้นรับราชการ ท่านเกิดในปลายสมัยรัชกาลที่ 1 (พ.ศ. 2351) และเริ่มรับราชการในสมัยรัชกาลที่ 2
• เติบโตในหน้าที่ ท่านได้เลื่อนตำแหน่งมาเรื่อยๆ จนในสมัยรัชกาลที่ 4 ได้เป็น เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ ตำแหน่ง สมุหพระกลาโหม ซึ่งเป็นตำแหน่งสำคัญอย่างยิ่งในการบริหารราชการ
บทบาทสำคัญที่สุดในสมัยรัชกาลที่ 5
เมื่อสิ้นรัชกาลที่ 4 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) ทรงขึ้นครองราชย์ด้วยพระชนมายุเพียง 15 พรรษา และยังทรงพระประชวรด้วยไข้ป่า ทำให้ที่ประชุมเจ้านายและเสนาบดีลงมติแต่งตั้งให้เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ (ยศในขณะนั้น) ขึ้นดำรงตำแหน่ง ผู้สำเร็จราชการแผ่นดิน
• ระยะเวลาที่เป็นผู้สำเร็จราชการ ท่านดำรงตำแหน่งนี้เป็นเวลา 5 ปี (พ.ศ. 2411-2416)
• หลังพ้นตำแหน่ง เมื่อครบกำหนด 5 ปี ท่านได้ถวายคืนพระราชอำนาจแด่รัชกาลที่ 5 แต่บทบาทของท่านยังไม่จบสิ้น รัชกาลที่ 5 ทรงโปรดเกล้าฯ สถาปนาท่านขึ้นเป็น สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ และทรงแต่งตั้งให้เป็น ที่ปรึกษาราชการแผ่นดิน ซึ่งเปรียบเหมือนเป็นหัวหน้าของคณะเสนาบดี
• ดำรงตำแหน่งที่ปรึกษา ท่านทำหน้าที่นี้ต่อไปอีก 9 ปี
• สรุป รวมแล้วท่านมีบทบาทสำคัญในการบริหารประเทศในสมัยรัชกาลที่ 5 ยาวนานถึง 14 ปี ซึ่งคิดเป็นเกือบหนึ่งในสามของรัชสมัยเลยทีเดียว

คลิบวิดีโอ

tha

มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา. สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ

สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์

สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์

สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิชัยญาติ

บุคคลสำคัญ

สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์

สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์

สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิชัยญาติ

หนังสือมนุษย์

อ 923.2593 ว644ห 2566