เหลียวมอง…ชุมชนบางไส้ไก่ (หมู่บ้านลาว) ตอนที่ 1 ประวัติชุมชน

มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา

บทความ

จิราภรณ์ หนูสวัสดิ์

2567-2-16

ประวัติชุมชนบางไส้ไก่ (หมู่บ้านลาว)
ชุมชนบางไส้ไก่บ้านสมเด็จ หรือที่มีชื่อเรียกตามภาษาชาวบ้านว่า “หมู่บ้านลาว” มีประวัติความเป็นมายาวนานกว่า 200 ปี การตั้งหมู่บ้านลาวเกิดจากการกวาดต้อนครอบครัวชาวลาวเวียงจันทร์ รวม 2 ครั้ง
ครั้งแรก ในสมัยพระเจ้าตากสินมหาราชแห่งกรุงธนบุรี พ.ศ.2321 ได้ให้เจ้าพระยามหากษัตริย์ศึกยกทัพไปตีนครเวียงจันทร์ ครั้งนั้นได้รับชัยชนะและได้อันเชิญ “พระแก้วมรกต” มาประดิษฐานในไทยด้วย รวมทั้งได้กวาดต้อนชาวลาวเวียงจันทร์บางส่วนเข้ามาด้วย โดยให้มาตั้งถิ่นฐานอยู่ที่ “หมู่บ้านลาว” แห่งนี้
ส่วน ครั้งที่สอง สมัยสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 3) ในปี พ.ศ. 2369–71 เกิด “สงครามเจ้าอนุวงศ์” ครั้งนั้นเจ้าอนุวงศ์และเชื้อพระวงศ์ ถูกจับตัวและส่งมากรุงเทพฯ รวมทั้งชาวลาวเวียงจันทร์และชาวลาวฝั่งซ้ายของแม่น้ำโขงถูกกวาดต้อนเข้ามาตั้งถิ่นฐานอยู่ที่ “หมู่บ้านลาว” แห่งนี้ด้วยเช่นกัน
สงครามเจ้าอนุวงศ์ เกิดขึ้นในปี พ.ศ. 2369–71 ต้นรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 (2367–94) เป็นประวัติศาสตร์ตอนที่สำคัญมากทั้งในประวัติศาสตร์ไทยและในประวัติศาสตร์ลาว
ในประวัติศาสตร์ไทยบันทึกว่าสงครามครั้งนี้เป็นสงครามของพวกกบฏ หัวหน้ากบฏคือเจ้าอนุวงศ์เป็นคนไม่ดี พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวเมื่อครั้งดำรงพระยศเป็นกรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ทรง Promote เจ้าอนุวงศ์ที่ทูลขอให้พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยทรงแต่งตั้งเจ้าราชบุตร (โย่) ของเจ้าอนุวงศ์ขึ้นเป็นเจ้านครจำปาศักดิ์ เพราะเชื่อในความจงรักภักดีในเจ้าอนุวงศ์ ซึ่งเคยช่วยไทยรบกับพม่ามาหลายครั้ง แต่เมื่อเจ้าอนุวงศ์ทรงเป็นกบฏในต้นรัชกาลที่ 3 พระองค์จึงทรงแค้นพระทัยมากทรงสั่งให้ทำลายเวียงจันทน์มิให้เป็นเมืองอีกต่อไป
ในประวัติศาสตร์ลาว ถือว่า สงครามเจ้าอนุวงศ์เป็นสงครามที่ควรยกย่อง เพราะเป็นสงครามปลดแอกลาวให้พ้นจากการเป็นเมืองขึ้นของไทย ผลของสงครามใหญ่หลวงนักโดยเฉพาะการกวาดต้อนประชากรจากเวียงจันทน์และลาวฝั่งซ้ายแม่น้ำโขงเอามาตั้งถิ่นฐานในภาคกลางและภาคอีสาน จนเป็นเหตุให้ประชากรลาวเหลือน้อยมาจนทุกวันนี้

ที่มา : จิราภรณ์ หนูสวัสดิ์. (2565,1 มีนาคม). เหลียวมอง…ชุมชนบางไส้ไก่ (หมู่บ้านลาว) ตอนที่ 1 ประวัติชุมชน .https://medium.com/@jirapornnoosawas/เหลียวมอง-ชุมซนบางใส่ไก่-หมู่บ้านลาว-ตอนที่-1-1c05309fbe40

application/pdf

tha

มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา. สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ

ชุมชนบางไส้ไก่

ชุมชนบางไส้ไก่บ้านสมเด็จ

หมู่บ้านลาว