ภูมิปัญญาท้องถิ่น : ดอกไม้จากผ้าใยบัว

มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา

คลิปวิดีโอ

รัชดา ชัชวาลย์ปรีชา

สราวุฒิ ตรีวรรณ์

2568-07-29

ดอกไม้จากผ้าใยบัว เป็นภูมิปัญญางานฝีมือที่ประณีตและสร้างสรรค์ จากชุมชนวัดหิรัญรูจี โดยมีปราชญ์ชุมชน คุณรัชดา ชัชวาลย์ปรีชา และ คุณสราวุฒิ ตรีวรรณ์ เป็นผู้ถ่ายทอดองค์ความรู้ โครงการนี้มุ่งหวังที่จะรวบรวมองค์ความรู้ในรูปแบบดิจิทัลเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต และอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นให้ยั่งยืน

วัสดุอุปกรณ์
• คีมตัด
• คีมบิด
• กรรไกร
• พลเทป (floral tape)
• กาว
• ลวดเงา มีทั้งสีเขียวและสีขาว
• ผ้าบัว (ผ้าใยบัว) สำหรับทำกลีบและใบ

ขั้นตอนการทำดอกไม้จากผ้าใยบัว การทำดอกบัวประกอบด้วยขั้นตอนหลักๆ ดังนี้
• การทำกลีบดอก:
◦ ใช้ลวดเงา แบ่งเป็น 3 ส่วน และตัด.
◦ นำลวดขวาทับซ้ายแล้วบิด 6 ครั้ง.
◦ หักกลางและนำเข้าพิมพ์ โดยให้เส้นลวด 2 เส้นล่างอยู่ตรงจุดแบ่งครึ่ง เพื่อให้กลีบตรงกัน.
◦ ดึงเส้นลวด 2 เส้นบนมาบิดประมาณ 5 ครั้ง ก็จะได้กลีบดอก.
◦ การเข้าผ้ากลีบ นำผ้าใยบัวมาคลุมกลีบ ให้ผ้าถึงครึ่งหนึ่งของพิมพ์ ดึงให้เรียบร้อย.
◦ ใช้เชือกพันประมาณ 5 ครั้ง แล้วดึงให้แน่น จากนั้นมัด 2 ครั้ง เพื่อไม่ให้หลุด.
◦ ดอกบัวหนึ่งดอกจะใช้กลีบ 3 ขนาด คือ ขนาดเล็กสำหรับด้านใน ขนาดกลาง และขนาดใหญ่สำหรับชั้นนอกสุด.
• การทำใบและใบเลี้ยง (ใบจากผ้าใยบัว)
◦ ใช้ลวดสีเขียว ตัดครึ่ง.
◦ จำนวนเส้นลวดที่ใช้ไม่จำกัด ขึ้นอยู่กับขนาดที่ต้องการ เช่น 6 หรือ 8 เส้น เพื่อให้ใบมีรัศมีเท่ากัน.
◦ นำลวดขวาทับซ้ายแล้วบิด 6 ครั้ง.
◦ นำเส้นลวดใหม่มาต่อ โดยให้ตรงกับเส้นที่บิดไปแล้ว เพื่อให้รัศมีเท่ากัน.
◦ เมื่อได้ลวดครบตามต้องการแล้ว ให้นำหัวและท้ายมาชนกัน บิดให้เท่ากัน ขวาทับซ้ายแล้วบิด 6 ครั้ง.
◦ ดัดให้เป็นรูปใบ และใช้เชือกพัน.
◦ ตัดแต่งเส้นลวดให้เป็นรูปสันกลีบของใบ.
◦ การเข้าผ้าใบ: สอดผ้าจากข้างล่างขึ้นข้างบน และดึงผ้าให้ตึง.
• การเข้าช่อดอก:
◦ เตรียมเกสรบัว โดยแบ่งครึ่งประมาณ 3 ส่วน.
◦ การเข้ากลีบชั้นที่ 1 ใช้กลีบ 5 กลีบ โดยให้ด้านในที่ไม่มีสันของลวดเข้าด้านใน. กลีบไม่จำเป็นต้องชิดโคนดอกมากนัก แต่ให้ลงมาต่ำหน่อย.
◦ การเข้ากลีบชั้นที่ 2: ใช้กลีบอีก 5 กลีบ โดยวางสับหว่างกับกลีบชั้นแรก.
◦ มีเทคนิคเล็กๆ น้อยๆ คือ เศษผ้าที่เหลือจากการตัดกลีบอย่าทิ้ง เพราะต้องนำมาพันโคนกลีบดอก เพื่อให้โคนดอกเท่ากันและเข้ากลีบได้แน่น.
◦ เมื่อเข้ากลีบเรียบร้อยแล้ว ให้พันด้วย พลเทป เพื่อซ่อนรอยเชือกที่พันไว้.

สถานที่ตั้ง
ซอยวัดหิรัญรูจี ถนนอินทรพิทักษ์ แขวงหิรัญรูจี เขตธนบุรี กรุงเทพมหานคร 10600

คลิบวิดีโอ

tha

มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา. สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ

ดอกไม้จากผ้าใยบัว

ชุมชนวัดหิรัญรูจี

มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา

สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ

คลังความรู้ดิจิทัลเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น

ภูมิปัญญาท้องถิ่น