เจ้าคุณพระประยูรวงศ์

น้าชาติ ประชาชื่น

2565-11-29

เจ้าคุณพระประยูรวงศ์ หรือ เจ้าคุณจอมมารดาแพ ในรัชกาลที่ 5 เป็นพระสนมเอกในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นท่านเดียวในรัชกาลที่ดำรงยศสูงสุดในกลุ่มพระภรรยาสามัญชน โปรดเกล้าฯ ให้เปลี่ยนเครื่องในพานทองเครื่องยศของเจ้าคุณจอมมารดาแพเป็นทองคำลงยาราชาวดี เทียบเท่าพระภรรยาเจ้า นอกจากนี้ ให้ใช้ราชาศัพท์ เช่น สรง บรรทม เสด็จ รวมถึงใช้คำว่า ถึงแก่พิราลัย เทียบเจ้าประเทศราชและสมเด็จเจ้าพระยา ในการตรัสเรียก รัชกาลที่ 5 ก็มิโปรดเรียกว่า นาง ตามธรรมเนียม โดยเรียกเมื่ออยู่ตามลำพังว่า แม่แพ ส่วนถ้าอยู่ต่อหน้าผู้อื่นจะตรัสเรียกว่า คุณแพ
เจ้าคุณจอมมารดาแพทำหน้าที่เป็นผู้เบิกพระโอษฐ์พระราชโอรสและพระราชธิดาในรัชกาลที่ 5 จวบจนวันที่ 2 ตุลาคม 2464 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 มีพระบรมราชโองการดำรัสสั่งสถาปนาเกียรติยศขึ้นเป็นเจ้าคุณชั้นพิเศษ ให้ออกนามว่า เจ้าคุณพระประยูรวงศ์ ท่านเป็นผู้ที่สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพกล่าวยกย่องว่า "ท่านสมบูรณ์ด้วยเกียรติยศและเป็นที่เคารพนับถือของคนทั้งหลายมิรู้เสื่อมทรามจนตลอดอายุ"

ที่มา : น้าชาติ ประชาชื่น. (2562, 6 สิงหาคม). รู้ไปโม้ด : เจ้าคุณพระประยูรวงศ์. ข่าวสด, 20.

application/pdf

tha

มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ

เจ้าคุณพระประยูรวงศ์

เจ้าคุณจอมมารดาแพ

บุคคลสำคัญ