ความเป็นไปได้ในการปรับเปลี่ยนมหาวิทยาลัยราชภัฏเพื่อเป็นมหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐ

A Feasibility Evaluation Model for Transforming Rajabhat University to be an Autonomous University

สมาธิ นิลวิเศษ

มหาวิทยาลัยราชภัฏ -- การบริหาร

วัตถุประสงค์ ในการวิจัยครั้งนี้เพื่อ 1) ศึกษาสภาพการณ์ปัจจุบันของมหาวิทยาลัยราชภัฏ 2) ศึกษาความคิดเห็นของบุคลากรในมหาวิทยาลัยราชกัฏ เกี่ยวกับปัจจัยหลักของการบริหารเมื่อมี
การปรับสภาพไปสู่การเป็นมหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐ 3) นำเสนอแนวทางที่เป็นไปได้ในการดำเนินการ เพื่อให้มหาวิทยาลัยราชกัฏ ปรับเปลี่ยนสภาพไปเป็นมหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐแล้ว อยู่ให้อย่างยั่งขึ้น ประชากรที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้เป็นบุคลากรในมหาวิทยาลัยราชภัฏ ที่อยู่ในเขตกรุงเทพมหานคร ซึ่งเป็นผู้บริหาร คณาจารย์ และบุคลากร ที่เกี่ยวข้องกับสายการศึกษา และ สายสนับสนุนของมหาวิทยาลัยราชภัฏในเขตกรุงเทพมหานคร รวม 6 แห่ง ได้แก่ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา มหวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิต มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร มหาวิทยาลัยราชภัฏชนบุรี และมหาวิทยาลัยราชภัฏบั้นสมเด็จเจ้าพระยา มีประชากรทั้งสิ้น 2654 คน กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการที่ศึกษาประกอบด้วย ผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 16 คน ใช้วิธีการเลือกแบบเจะจง ด้วยวิธีสโนว์บอล เพื่อสัมภาษณ์เชิงลึก และผู้บริหาร ผู้ทรงคุณวุฒิ คณาจารย์และบุคคลที่เกี่ยวข้องในมหาวิทยาลัยจำนวน 453 คน จากการสุ่มอย่างง่าย เพื่อตอบ แบบสอบถามแบบประเมินค่า 5 ระดับ จำนวน 54 ข้อ ซึ่งได้ค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับ 0.9450 ในการวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ตัวแปร คือ ปัจจัยความสำเร็จของ มหาวิทยาลัยที่องค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา รวม 10 ปัจจัย
ผลการวิจัยพบว่า
1. สภาพการณ์ปัจจุบันของมหาวิทยาลัยราชกัฏ เกี่ยวกับความเป็นไปได้ในการปรับเปลี่ยน มหาวิทยาลัยราชกัฏ เพื่อเป็นมหาวิทยาลัยใบกำกับของรัฐ ซึ่งเป็นผลเชิงปริมาณในภาพรวม
ของปัจจัยทุกด้านอยู่ในระดับปานกลาง เมื่อพิจารณาเป็นรายปัจจัย มีปัจจัยในระดับดีอยู่ 2 ปัจจัย คือความผูกพันที่ดีกับชุมชน รองลงมา คือปัจจัยด้านทรัพยากรมนุษย์ที่ดี นอกนั้นความคิดเห็นอยู่ในระดับปานกลางทั้งหมด ได้แก่ สภามหาวิทยาลัยมีธรรมาภิบาลระดับสูง งานวิชาการและงานวิจัยที่มีคุณภาพ การจัดการด้านสาธารณูปโภคและสารสนเทศ ผู้บริหารมีภาวะผู้นำ และการบริหารจัดการที่ดี นักศึกษามีคุณภาพ กลยุทธ์เชิงรุกด้านการตลาด ความมั่นคงทางการเงินและการมีทิศทางกลยุทธ์ที่ชัดเจน ตามลำดับ
2. ความคิดเห็นของบุคลากรของมหาวิทยาลัยราชภัฏ เกี่ยวกับปัจจัยหลักของการบริหารเมื่อมีการปรับสภาพไปสู่การเป็นมหาวิทยาลังในกำกับของรัฐ เป็นผลการวิเคราะห์เนื้อหาข้อมูล
เชิงคุณภาพ จากการสัมภาษณ์เชิงลึก ผู้บริหาร ผู้ทรงคุณวุฒิที่มีประสบการณ์ตรงในการบริหารจัดการของมหาวิทยาลัยราชภัฏในเขตกรุงเทพมหานครทั้ง 6 แห่ง ผู้ให้สัมภาษย์ส่วนใหญ่มี
ความคิดเห็นเป็นไปในทิศทางเดียวกัน ความพร้อมแต่ละปัจจัยแตกต่างกันไป โดยให้ความสำคัญกับการมีผู้บริหารที่มีภาวะผู้นำและการบริหารจัดการที่ดี ความมั่นคงทางานการเงิน ปัจจัยอื่น ๆ ได้แก่ การกำหนดทิศทางกลยุทธ์ที่ชัดจน มีทรัพยากรมนุษย์ที่ดี งานวิชาการและงานวิจัยที่มีคุณภาพ กลยุทธ์เชิงรุกด้านการตลาด มีความผูกพันที่ดีกับชุมชน มีการจัดการด้านสารารณูปโภคและสารสนทศที่ดี สภามหาวิทยาลัยที่มีธรรมาภิบาลระดับสูง และนักศึกษามีคุณภาพ มหาวิทยาลัยต้องปฏิบัติไห้อย่างมีประสิทธิภาพ มั่นคงและต่อเนื่อง ตามปัจัยการบ่งชี้ถึงความสำเร็จทั้ง 10 ปัจจัย
3. แนวทางที่เป็นไปได้ในการดำนินการเพื่อไห้มหาวิทยาลัยราชภัฏปรับเปลี่ยนสภ าพไปเป็นมหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐแล้วอยู่ได้อย่างยั่งยืน จากการสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิใน 6 มหาวิทยาลัยราชภัฏที่เป็นกลุ่มตัวอย่าง ผู้ทรงคุณวุฒิจากมหาวิทยาลัยที่อยู่นอกระบบและบุคคลทั่วไปที่อยู่ในวงการศึกมา แต่ไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยราชภัฏพบว่า ปัจจัยที่สำคัญที่สุด คือ ปัจจัยด้านผู้บริหารมีภาวะ ผู้นำและการบริหารจัดการที่ดี ความมั่นคงทางด้านการเงิน ตามด้วย ปัจัยด้านทิศทางกลยุทธ์ที่ชัดเจน ทรัพยากรมนุษย์ที่ดี งานวิชาการและวิจัยที่มีคุณภาพ ต้องมีความคิดเห็นในระดับดีขึ้นไป ส่วนปัจจัยที่มีความคิดเห็นในระดับปานกลางควรยกระดับให้ได้มาตรฐาน คือ ปัจจัยด้านกลยุทธ์เชิงรุกทางด้านการตลาด ความผูกพันกับชุมชน การจัดการ ด้านสาธารณูปโภคและสารสนเทศที่ดี สภามหาวิทยาลัยมีธรรมาภิบาลระดับสูง และ นักศึกษามีคุณภาพ ตามลำดับ ซึ่งสามารถนำเสนอและสรุปผลการวิจัยเป็น SMARTHI-GLS Model ที่สามารถนำไปอ้างอิงหรือตรวจสอบกับมหาวิทยาลัชราชภัฏทุกแห่งได้พราะมีความใกล้เคียงกัน สามารถปรับใช้ใด้ตามบริบทของแต่ละมหาวิทยาลัชราชภัฎ

คำสำคัญ : ความเป็นไปไส้ในการปรับเปลี่ยน มหาวิทยาลัชในกำกับของรัฐ

The objectives of the study were 1) to study the present situation of Rajabhat Universities, 2) to study the perception of Rajabhat Universities staffs concerning university management factors when they become that of autonomous universities, and 3) to propose feasible guidelines for reformation operation with sustainable autonomous management. The sampling groups of total 2,654 samples in the study were from the administrators, instructors, and staffs of 6 Rajabhat Universities in Bangkok Metropolitan; Suansunandha Rajabhat University, Chandrakasam Rajabhat University, Suandusit Rajabhat University, Phranakhon Rajabhat University, Dhonburi Rajabhat University, and Bansomdejchaopraya Rajabhat University. 16 experts specifically sampled by the Snowball method were deeply interviewed. 453 samples coming from simple random sampling were requested for the 54 questions of the 5-leveled rating scale questionnaire responding. The absolute confidence level of the questionnaire could be at 0.9450. The percentage, average, and standard deviation would be applied as the statistical tools of the study. The 10 factors for university achievement of the Organization for Economic Co-operation and Development (OECD) would be applied on the study. The results of the study showed that:
1. On the study of the actual condition of Rajabhat Universities, for the total 10 factors, the studied Rajabhat Universities were averagely defined at moderate level. For each factor, two distinct considerations of good level could be shown; which are engagement with the communities, and university human resources. For all others left considerations, they are at moderate level; which are the existences of good governance, quality and relevance of the academic and research profile, infrastructure, leadership and management, quality of the student experience, sound market strategy, and clear strategic direction.
2. For the study on the perception of the studied Rajabhat Universities staffs concerning university management factors when having been autonomous ones, qualitative data analysis would be applied on deep interview method on the sampled administrators and experts having direct management on the 6 studied universities. It could show that most interviewees would show their responds at the same point. Their points of readiness would be individually varied; the factor of leadership and management, financial stability, clear strategic direction, staffing, and quality of the academic work and research would be major highlighted. The other left factors are
sound marketing strategy, engagement with the communities, infrastructure, high level of university council governance, and quality of the student. The university need to establish an effective and sustainable practiced according to those 10 factors.
3. For the study on the autonomous feasibility with sustainable achievement of the
studied Rajabhat Universities, the interviews of the experts from the 6 sampled Rajabhat Universities, experts from other autonomous universities, and from other academicians outside the Rajabhat Universities were done. Result showed that the most major achievement factors with at least high level could be leadership and management, and financial stability. The other important factors with nearly high level could be clear strategic direction, staffing, and quality and relevance of the academic and research profile. The others at least of moderate level could be sound market strategy, engagement with the communities the university established to serve,
infrastructure, governance, and quality of the student experience, respectively.
From the overall study, it could conclusively present as the SMARTHI-GLS Model when such the one could be practically applied on any Rajabhat Universities. It would provide results of being approximately identical and could be properly applied on any Rajabhat University depending on their natures.

Keywords: Feasibility for Transforming , Autonomous University

มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา. สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ

สมบัติ ทีฆทรัพย

ปิยะบุตร วานิชพงษ์พันธุ์

จันทร์วิภา ดิลกสัมพันธ์

2554

2021-14-09

2021-14-09

thesis

application/pdf

วน 378.593 ส293ค 2554

tha

มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา

ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต

ปริญญาเอก

การจัดการเทคโนโลยี

มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา